GABARİ NEDİR ?

 

Gabari, belirli bir yapının en fazla hangi boyutlarda olabileceğini ve çevreye zarar vermeyecek şekilde nasıl inşa edileceğini belirleyen bir dizi düzenlemeyi kapsar. Genellikle imar planı ve yerel yönetmeliklerle belirlenen bu ölçüler, o bölgedeki inşaat yoğunluğu, estetik uyum ve sosyal ihtiyaçlar doğrultusunda düzenlenir.

 

Bina gabari, birkaç ana unsurdan oluşur:

Yükseklik Gabari: Binanın yerden yüksekliğinin belirli bir sınırı aşmaması gerektiğini ifade eder. Bu, bölgedeki görsel uyumu korur, ışık ve hava dolaşımını engellemez ve çevreyle uyumsuz yüksek binaların yapılmasını önler.

 

Genişlik Gabari: Bina yapısının yatayda ne kadar geniş olabileceğini sınırlar. Bu, özellikle dar alanlarda binaların komşu yapılarla uyumlu bir şekilde inşa edilmesini sağlar.

 

Derinlik Gabari: Binaların, parsel üzerindeki derinlik sınırlarını belirler. Bu, binaların çevredeki yeşil alanları ve komşu yapıların ışık alma hakkını ihlal etmelerini engeller.

 

 

Gabari'nin Belirlenmesi:

 

Gabari, genellikle yerel imar yönetmelikleri, şehir planları ve bölgesel planlamalar doğrultusunda belirlenir. Bu yönetmeliklerde, her bölgeye ve her parselin özelliklerine göre belirli gabari değerleri bulunur. Örneğin, merkezi iş alanlarında (İstanbul’daki Taksim, New York’taki Manhattan gibi) binaların yüksekliği daha fazla olabilir, çünkü bu bölgelerde yoğun yapılaşma ve ticaret istenir. Ancak, konut alanlarında veya yeşil alanlarda bu oranlar çok daha düşük tutulabilir.

 

Gabari'nin Kullanım Amacı

 

Gabari'nin başlıca kullanım amaçları şunlardır:

Estetik Uyumu Sağlamak: Gabari, bir şehrin veya bölgenin estetik yapısını koruyarak, aşırı yüksek veya geniş binaların yapılmasını engeller. Özellikle görsel kirliliğin önlenmesi amacıyla, farklı yapıların birbirine uyumlu olması sağlanır.

 

Çevre Düzenini Koruma: Yüksek binaların, çevredeki doğal yaşam alanlarını, yeşil alanları ve açık hava alanlarını olumsuz etkilemesini önlemek için gabari sınırlamaları getirilir. Bu sayede, binalar arasındaki mesafe yeterli olur, ışık ve hava akışı bozulmaz.

 

Altyapı Uyumu: Bina gabari, bir yapının çevredeki altyapı ile uyum içinde olmasını sağlamak için kritik bir rol oynar. Binaların yüksekliği ve genişliği, mevcut su, elektrik, kanalizasyon gibi altyapı hizmetlerinin kapasitesini zorlamamalıdır. Ayrıca, binaların yer aldığı bölgelerdeki yollar, köprüler ve otoparklar gibi altyapı unsurları da bu sınırlamalara göre planlanır.

 

Güvenlik: Bina gabari, şehir içindeki yangın güvenliği, acil durum tahliye yolları, hava trafiği ve diğer güvenlik gereksinimlerine uygun yapılaşmayı sağlamak için kullanılır. Özellikle yüksek binalarda, yangın merdivenleri, havalandırma sistemleri ve diğer güvenlik önlemleri için gabari sınırları önemli rol oynar.

 

Yaşam Kalitesini Artırma: Gabari, sadece estetik ve altyapı açısından değil, aynı zamanda yaşam kalitesini artırma amacına da hizmet eder. Örneğin, binaların çevresindeki alanların yeterli genişlikte olması, insanların açık alanlarda vakit geçirebileceği yeşil alanların oluşturulmasına olanak tanır. Ayrıca, insanların mahremiyetinin korunması, komşu binaların birbirinin görüş alanını engellememesi sağlanır.