TAKS: Tabanı Alanı Katsayısı demektir. TAKS, arsa üzerine yapılacak olan konut, dükkan, fabrika gibi gayrimenkulün taban alanının, arsa alanının ne kadarına yapılabileceğini gösteren orandır. İnşaatın oturması gereken maksimum taban alanı, arsa imar planı üzerinde yazan TAKS değerinin ve arsa metrekaresinin çarpımı ile hesaplanır. Genel olarak yüzde olarak söyleyen ‘bu arsanın yüzde 40’ına konut yapılabilir’ ibaresi buradaki TAKS ile ilgilidir.
TAKS Nasıl Hesaplanır
TAKS değeri hesaplamayı bir örnek ile anlatacak olursak, 1000 metrekare büyüklüğündeki bir arsanın TAKS değeri 0.40 ise, bu arsaya yapılabilecek konutun taban alanı, arsa büyüklüğü ve TAKS değeri çarpımı ile bulunacaktır. Bu da 0.40*1000= 400 metrekare çıkmaktadır. Yani inşaatın maksimum taban alanı 400 metrekare olmalıdır. Bu büyüklüğün üzerine çıkamaz.
TAKS = Toplam taban alanı / Parsel alanı
Örneğin:
Eğer bir arsanın yüzölçümü 1000 m² ise ve bu arsaya inşa edilecek yapının taban alanı 500 m² ise, TAKS = 500 m² / 1000 m² = 0.5 olacaktır. Bu durumda, inşa edilecek yapının taban alanı, arsanın %50'sine denk gelir.
TAKS'ın Kullanım Amacı
TAKS, yapılaşma yoğunluğunu kontrol etmek ve çevre düzenini korumak amacıyla kullanılır. Takılan TAKS oranı ile:
Bölgedeki yapı yoğunluğu kontrol altına alınır.
Yeşil alanlar, parklar, yollar ve diğer sosyal donatılar için yeterli alan bırakılır.
Aşırı yüksek yapılaşmaların önüne geçilerek, açık alanların korunması sağlanır.
Taban Alanına Dahil Edilmeyen Alanlar Nelerdir
Taban alanına nelerin dahil edilmeyecek alanlar olduğu, yönetmelik ile belirlenmiş durumdadır. Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğinin 14. maddesinin 1. Fıkrasında yasal olarak sınırları çizilen taban alanına dahil edilmeyen alanlar, binanın bahçede yapılan eklenti ya da müştemilatının zemin üzerinde kalan kısmındadır. Genel olarak şu yapılar taban alana dahil edilmemektedir: Ana yapının dışında kalan trafolar, akaryakıt pompaları, toprağa dayalı asansör boşlukları, zemine oturan avlular, iç bahçeler, açık havuzlar, kameriye, üstü açık ya da kapalı zemin terasları, bahçe duvarı, istinat duvarı, güvenlik kulübesi, açık ve kapalı otoparklar, sığınaklar, yangın merdivenleri, ana binadan ayrı toprağın altında kalan su depoları, su toplama havuzları.